Door: Bron: De Tijd, 30/07/2020 30-7-2020
Dezelfde dag nog nadat Vlaanderen het voorstel lanceerde om de OCMW's een controle-opdracht mee te geven, schieten de OCMW's het voorstel weer af.
De OCMW's willen niet instaan voor de controle van verplichte quarantaine. Alternatieven zijn er voorlopig niet, waardoor er geen handhaving is.
'Ik heb me deze ochtend in mijn koffie verslikt bij het lezen van de krant', zegt Pablo Annys (sp.a), voorzitter van de Brugse OCMW-raad. De Standaard meldt donderdag dat Vlaanderen rekent op de OCMW's voor de controle van verplichte thuisisolatie. Maar dat ziet Annys niet zitten. 'De werkdruk is al bijzonder hoog. Door de crisis hebben OCMW's heel wat nieuwe steunaanvragen moeten verwerken. Bovendien zijn er ook extra acties, zoals het opbellen van mensen in sociaal isolement of ouderen', zegt hij. Daarnaast vreest hij dat een dergelijke controle de vertrouwensband tussen de maatschappelijk werker en de cliënt kan schaden.
Controle is de taak van wijkagenten, zeker als het om de brede bevolking gaat.
Gabriella De Franscesco (Groen), schepen van Sociale Zaken in Mechelen, sluit zich daarbij aan. 'We willen onze beperkte capaciteit liever inzetten voor andere zaken. Het gaat vaak om een moeizaam opgebouwde vertrouwensrelatie. Die gaan we hier niet voor op de helling zetten.' Wel ziet ze de mogelijkheid om lijsten van personen in quarantaine te screenen om te kijken wie extra ondersteuning kan gebruiken. 'Maar controle is de taak van wijkagenten, zeker als het om de brede bevolking gaat.'
Het voorstel komt van Karin Moykens, Vlaams topambtenaar en voorzitter van het Interfederaal Comité Tracing en Testing. Ze wijst naar de Nationale Veiligheidsraad, die de noodzaak van handhaving onderstreept. Eigenlijk kan de Vlaamse overheid het niet-naleven van quarantaine zelf al laten sanctioneren, via ambtenaar-artsen. Dat gebeurt bijvoorbeeld bij tuberculose. Maar door de beperkte mankracht is er nood aan een breder systeem. De lokale diensten zijn een logische partner, maar de wettelijke basis ontbreekt voorlopig.
Die informatie kan nu worden meegedeeld aan de lokale besturen op wijkniveau, maar niet per individuele patiënt.
'In de eerste plaats moet er een basis zijn om te mogen meedelen dat iemand besmet is', zegt professor medisch recht Tom Balthazar (UGent). 'Die informatie kan nu worden meegedeeld aan de lokale besturen op wijkniveau, maar niet per individuele patiënt. Bovendien zou de instantie die instaat voor de controle op haar beurt moeten kunnen vaststellen en meedelen dat sprake is van een overtreding. Dat maatschappelijk werkers beroepsgeheim hebben, lijkt me juist een reden dat zij niet in aanmerking komen voor een controletaak. Tenzij er een nieuwe uitzondering op het beroepsgeheim wordt ingevoerd.'
Heel wat nieuwe wetgeving is dus nodig om de quarantaine te handhaven, of dat nu via maatschappelijk werkers of wijkagenten gebeurt. Nochtans komt de vraag om controle niet als een verrassing. Aan het begin van de zomervakantie hamerde de microbioloog Herman Goossens (UAntwerpen) op het belang van een wettelijk kader voor wie terugkomt uit risicogebied. De problemen leken opgelost nadat de deelstaten terugkeerders uit rode zones als 'hoogrisicocontacten' zijn gaan beschouwen en ze zo een quarantaine krijgen opgelegd. In de praktijk blijft de verplichting dode letter.
De administratie gaat donderdagnamiddag in overleg met de Vlaamse Vereniging van Steden en Gemeenten (VVSG) en huisartsenkringen om te kijken wat mogelijk is. Hoewel meerdere lokale besturen het heft in eigen hand willen nemen, benadrukt de VVSG dat het aan Vlaanderen is om de leiding te nemen. Gemeenten kunnen dan wel een ondersteunende rol spelen in de contactopsporing.
Bron: De Tijd, 30/07/2020