Op een colloquium dat zaterdag ll. werd georganiseerd door VVP, de Vereniging van Vlaamse Provincies, hebben die laatste zichzelf gedefinieerd als “streekmotor”: de krachtige en dynamische motoren achter heel wat initiatieven die de levenskwaliteit van mensen, bedrijven en organisaties verbeteren in hun streek.
Sinds de door de Vlaamse regering ingevoerde afslanking van de provincies, zijn deze laatsten vanaf 2018 enkel nog bevoegd voor zogenaamde grondgebonden materies: het duurzaam behoud van de omgeving (milieu, klimaat, …), economie, toerisme, landbouw, erfgoed, mobiliteit, ruimtelijke ordening en vele andere. Initiatieven die de provincies tot voor kort ook namen op vlak van cultuur, sport en welzijn worden stopgezet of in sommige gevallen overgenomen door de Vlaamse Overheid.
“Deze focus op grondgebonden bevoegdheden laat ons toe nog beter te doen wat de provincies al lang doen”, aldus Luk Lemmens, voorzitter VVP en Eerste Gedeputeerde Provincie Antwerpen (N-VA), “en dat is initiatieven nemen die ten goede komen aan de bevolking, maar die de meeste gemeentes alleen niet kunnen aanpakken, omdat ze hun schaal overstijgen, of omdat er heel veel verschillende partners moeten samenwerken. Dat is precies de eigenheid en de sterkte van de werkwijze van de provincie.”
Vandaar het nieuwe begrip “streekmotor” waarmee de provincies zichzelf omschrijven: het gaat om initiatieven op “”streek-“ of “gebieds”-niveau, waarin verschillende bevoegdheden moeten worden verzoend. Bijvoorbeeld bij de aanleg van bedrijventerreinen die meerdere gemeenten ten goede komen, en waarbij mobiliteit, economie, milieu, woonbeleid en andere allemaal samenkomen. Of de aanleg van de gekende fietssnelwegen, waarbij economische, toeristische en milieu-overwegingen meespelen. Voor deze initiatieven is de provincie vaak de initiator, de “motor” die dergelijke initiatieven op gang trapt én op gang houdt. Mét de gemeentes, mét alle mogelijke middenveldspelers, maar ook en vooral in participatie mét en voor alle Vlamingen.
“Het unieke voordeel van de provinciale werking, in tegenstelling tot bijvoorbeeld de veelbesproken intercommunales, is dat, eenmaal een initiatief lopende of een probleem opgelost is, de provincie zich weer terugtrekt,” stelt Luk Lemmens vast. “Op zo’n moment is de schaalgrootte en de werkwijze van de provincie ideaal. Wij zijn klein genoeg om dicht bij een probleem te staan en het te begrijpen. En toch groot genoeg om het aan te pakken en oplossingen mogelijk te maken.”
Op het colloquium van 25 november werd verder nog een engagementsverklaring voor duurzame ontwikkelingsdoelstellingen ondertekend, waarmee de provincies zich expliciet engageren om in hun beleid sociale, milieu- en klimaatdoelstellingen na te streven. Tenslotte namen de provincies ook nog symbolisch afscheid van hun medewerkers in de beleidsdomeinen Cultuur, Sport en Welzijn.